Hoe schrijf ik een boek?
Men neme...
Een idee. Ik weet niet of het ook bij
andere schrijvers zo werkt, maar ik krijg voortdurend ideeën en
vrees dat mijn leven te kort is om alles uit te voeren. Er is altijd
een idee dat nogal opdringerig is, waar ik het meeste zin van krijg
om te gaan schrijven. Dat idee heeft het “bruisgevoel” Er gaat
iets bruisen vanbinnen, ik krijg er energie van. Ik ben er dan van
overtuigd dat het een briljant idee is, en in mijn gedachten is het
boek al bijna af, hoeft het alleen nog maar even geschreven te
worden:-)
Dan loop ik een tijd met dat idee rond.
Dat kan variëren van een paar weken, tot 15 jaar*
In die tijd noteer ik al wat zinnen of
ingevingen.
Als na een bepaalde tijd dat idee
alleen maar sterker is geworden en ik tijd heb omdat er bijvoorbeeld
een ander boek af is, weet ik dat het het goede moment is, en dan
begin ik.
Een plechtig moment (waarvan ik altijd
vergeet de datum te noteren zodat ik nooit kan terugzien wanneer ik
er nu officieel mee begonnen ben). Ik open een nieuw document en
begin.
Ik begin nooit bij het begin. Dat begin
is zo belangrijk, dat komt later wel, soms pas als het verhaal al
bijna af is.
Dan volgt een van de heerlijkste fases
van het schrijven: het leeglopen. Zonder mij te bekommeren om taal of
chronologie schrijf ik het hele verhaal achter elkaar op.
Waarschijnlijk zou mijn werkwijze wat chaotisch overkomen als je mee
zou kijken, omdat ik niet van A naar Z werk maar door elkaar. Ik werk
zoals ik teken: ik maak een ruwe schets van het geheel, zet grofweg
neer wat waar gebeurt en als de compositie min of meer goed is werk
ik de tekening/verhaal verder uit. Zo kan het gebeuren dat ik het
einde eerder geschreven heb dan het begin.
Belangrijk in het schrijfproces vind ik
afstand. Na het schrijven van de ruwe versie laat ik de boel
bezinken. Ik lees, kijk films, werk enorme wasachterstanden weg en
denk ondertussen na. Of nee, echt nadenken is het niet. Ik denk dat
er iets in mijn onderbewuste gebeurt tijdens zo'n fase, dat het
verhaal wikt en weegt en mij af en toe laat weten dat er ergens nog
iets niet klopt of dat er nog iets bij of af moet. Vaak word ik ermee
wakker, ik droom er zelfs over. Notities-all-over in deze fase.
Dan volgt er een iets moeizamer
gedeelte van het schrijfproces. Ik lees mijn verhaal terug, doordat
ik het even niet gezien heb kan ik het objectiever beoordelen. Er
klopt vaak heel veel niet. Dingen staan niet in een prettige
volgorde. Ik verwerk mijn ingevingen en ideeën. Eerlijkheidshalve
moet ik toegeven dat dit ook de fase is waarin ik soms moedeloos
raak, het verhaal drie keer niks vind en soms overweeg om de boel te
deleten. Maar iedere keer komt er dan toch weer dat mooie moment dat
ik had toen het verhaal nog alleen maar een idee was: ik geloof er
weer in.
Aan het eind van dit traject heb ik wat
ik noem de pré- eerste versie. Ik leg het proeflezers onder ogen,
verwerk hun suggesties, loop het hele verhaal nog eens heel strikt na
op zinsniveau, haal alle spelfouten eruit, zorg voor een goede
interpunctie en bladspiegel etcetera. En dan komt het moment dat ik
het ga opsturen naar een uitgever.
Dat moment heb ik met mijn huidige
verhaal bijna bereikt. En we zijn ongeveer een jaar verder nadat ik
dit nieuwe document opende.
Volgende maand begint Nanowrimo weer,
en dan ga ik in een maand tijd proberen de eerste 50.000 woorden van
de ruwe versie van een ander zeer opdringerig idee te noteren.
* 15 jaar geleden werd ik wakker met
een droom in mijn hoofd: ik had een boek geschreven dat een groot
succes werd. En ik wist nog precies waar het over ging. Dat idee
heeft me nooit losgelaten, heeft nog steeds het bruisgevoel. Ik heb al diverse keren geprobeerd om het
uit te werken, maar de tijd is nog niet rijp, vrees ik.
Interessant om te lezen, Iris. Ik ben benieuwd naar je nieuwe boek. Veel succes!
BeantwoordenVerwijderenGroetjes,
Anita Bracke
Dank je Anita! Ik hou je op de hoogte.
BeantwoordenVerwijderenLeuk om op je blog wat uitgebreider te lezen over datgene wat we gisteren al op Twitter bespraken.
BeantwoordenVerwijderenMichel: zo kwam ik ook op het idee voor dit blog:-)
BeantwoordenVerwijderenmooi (bruisgevoel), herkenbaar. Alleen ben jij in staat om te finetunen, te schaven en te vervolmaken... Je weet, daar blijf ik hangen ;)
BeantwoordenVerwijderenVeel plezier met je nieuwe bruisgevoel...
Ja, ik las het gisteren Jelte! Ik daag je uit om het toch eens te proberen. Met een flinke tijd ertussen. Je zult jezelf nog eens verrassen!
BeantwoordenVerwijderenWat grappig. Ik pak het precies op dezelfde manier aan met het manuscript waar ik nu aan werk. De eerste fase is af en ik ben bang dat ik ook ontzettend teleurgesteld zal zijn als ik het nu teruglees met het idee dat het af zou zijn. Eerst films kijken en veel boeken lezen om afstand te krijgen en dan weer aan de slag. Dat werkt! Leuk om te lezen dat het bij jou ook zo gaat.
BeantwoordenVerwijderenLeuk te horen Werner!!
BeantwoordenVerwijderenIk herken dit helemaal. Jammer alleen dat ik niet meer uren in een dag kan stoppen.
BeantwoordenVerwijderenLeuk Aritha, dat je het herkent! Ik zou ook wel een blik uren willen kopen:-)
BeantwoordenVerwijderenGrappig, ik werk zo wel met de nano, maar met andere boeken juist niet. Ik denk maanden na over een boek, schrijf en herschrijf tijdens het schrijven. De eerste complete versie is tijdens het schrijven al vele malen herschreven en kan daarna meestal meteen naar de uitgever. Alleen met de nano spui ik alles en zie ik wel wat er gebeurt. Dat levert mooie scenes op, maar zelden een mooi boek.
BeantwoordenVerwijderen