Ik wil een stempel!

Als je vroeger schrijver wilde worden, schreef je een verhaal en stuurde je dat op naar een uitgever, die het beoordeelde, in 99 van de 100 gevallen afwees of er een boek van maakte.

Dat is nog steeds zo. Maar tegenwoordig kan iedereen ook zijn boek laten printen bij een zogenaamde Printing On Demand uitgeverij zoals er veel zijn.

Voordeel: 999 van de 1000 aangeboden manuscripten wordt uitgegeven. Of meer. In feite is een POD uitgeverij een kopieerwinkel.

Nadeel: er wordt nauwelijks aan redactie of promotie gedaan. Je moet alles zelf doen.

Gevolg: zeer veel POD uitgaves zijn erg slecht geschreven en worden nog slechter verkocht. Dat geldt ook voor boeken die in eigen beheer zijn uitgegeven.

Veel. Maar zeker niet alle. Er zit koren tussen het kaf. Maar waar? Hoe kom je daarachter als lezer? Al die duizenden POD-uitgaves doornemen is onbegonnen werk.

Na de ophef her en der over Brave New Books dacht ik weer aan wat ik al eerder dacht:

Er zou een soort club moeten zijn, een instantie, een jury, een commissie, een delegatie die in het bezit is van een stempel waar Kwaliteit op staat. Zij delen dat stempel uit als een boek aan bepaalde kwaliteitseisen voldoet. Zoals er nu Querido of Lemniscaat of Van Goor op staat: je bent verzekerd van een bepaald minimum niveau. Iedereen kan zijn boek (POD, eigen beheer, epub) insturen (tegen betaling, dat is je investering) en hopen op Het Stempel.

Arbitrair? Wellicht. Maar dat is het nu ook. Veel kwaliteit wordt niet uitgegeven, en er komt ook veel rotzooi uit. Veel goede boeken krijgen geen aandacht, sommige slechte juist veel.

Er komen natuurlijk verschillende Stempels: Literatuur, Chicklit, Thrillers, etc. Die boeken krijgen vanzelf meer aandacht, boekwinkels durven ze in te kopen, mensen weten waar ze op moeten letten.

Ik stel me zo voor dat die Jury uiteindelijk de schifting die vroeger een reguliere uitgeverij deed, overneemt. 

Diepe gedachten over zout

Zo af en toe heb ik wel eens gedachten over het ontstaan van het heelal, leven en dood en aanverwante zaken. Meestal raak ik er volledig mee in de knoop als ik aan de grenzen kom van wat ik onder woorden wil brengen (maar nog wel begrijp/denk te begrijpen).

Ooit las ik de theorie dat het heelal ontstaan is door een trilling. Toen ik dit filmpje zag, moest ik daar aan denken.

Door trilling ontstaat iets. En niet zomaar iets willekeurigs, maar symmetrische patronen die bij verandering van het geluid weer veranderen in symmetrische patronen. De zoutkorreltjes 'weten' wat ze moeten doen.

Ik vind dit oneindig fascinerend. Geluid verandert materie. Op een niet-willekeurige manier.

Als geluid dingen kan veranderen, wat doet muziek dan? Wat doen woorden? Wat doen....gedachten? En wat doet licht? Wat doet een groengeverfde muur? Radio Oost als ik aan het werk ben? 

(Er zijn hierover op YouTube oneindig veel meer filmpjes te vinden.)

Vlieg op!

Er vloog steeds een vlieg tegen het raam. 

Zzzzz…baf.

Zzzzzzzzz… baf.

Ik bewonderde zijn doorzettingsvermogen. 

Hij moet gedacht hebben: ik zie wolken, ik zie afstand, licht, lucht, gaan met die banaan. 

Na enige tijd en nadat mijn bewondering zich begon om te zetten in irritatie - ik was tenslotte aan het werk - zette ik het raam open en hij vloog weg. 

Hij moet gedacht hebben: zie! Als je maar volhoudt, lukt het. En hij liet een spoortje trots achter. 

Ik was nog niet uitgedacht. 

Ik dacht: die vlieg heeft geen idee wat de werkelijke reden is dat hij ontsnapt is. Dat hij nu is waar hij zijn wil dankzij mij. Hij is zich totaal onbewust van een wezen dat zijn bedoeling begreep, zijn moeilijkheid zag, en hem een handje hielp. 

Misschien geldt dat ook voor mij, dacht ik. Ik ben tenslotte ook maar een stipje in het heelal. Misschien is er wel iemand die mij ziet ploeteren en er soms op het goeie moment voor zorgt dat ik kom waar ik wezen wil. Noem hem God. Of Kosmos. Maakt mij niet uit. 

Iemand die op een slechte dag een krant oprolt. 

Schiet een plaatje

Toen de eerste auto's op de straat verschenen leken die nog heel erg op koetsen, omdat dat nu eenmaal was wat we kenden. 

Toen de eerste digitale camera verscheen, was die niet van een analoge te onderscheiden. Al vrij snel verwachtte ik dat de vorm zou veranderen. 

Het is namelijk best vreemd en onnodig dat je zo'n ding nog altijd met twee handen moet vasthouden, en dat ie breder is dan lang, want die vorm is gebaseerd op het rolletje dat er in moest. 

Ik dacht: er komt vast heel snel een camera op de markt, die je met een hand kunt vasthouden, en die een beetje lijkt op een pistool. Zo eentje die je met één hand uit je binnenzak trekt, richt, en schiet.

Tot mijn verbazing is dat nog steeds niet het geval. 

Industrieel vormgevers en dergelijke figuren kunnen de details en mijn bankrekeningnummer bij mij opvragen.



@edit: het blijkt al te bestaan! Dankzij @ShadowmakerSdR Sander de Regt die mij hierop attendeerde:

Ik ga een rechtszaak aanspannen :-)

Vier wereldwonderen

Afgelopen donderdag om 5 uur 's nachts was het zestien jaar geleden dat het 'aan' ging met mijn echtgenoot. Het was meteen raak en ik wist: dit is 'm.
Niet heel lang daarna wisten we ook: we willen graag een kindje.

Toen dat niet meteen leek te lukken, zocht ik op internet advies en lotgenoten en ik leerde twee meiden kennen die in dezelfde situatie zaten. Het waren geen makkelijke tijden.
Wat hebben we onze mails volgehuild, onze harten gelucht,  geschreeuwd, gescholden en elkaar getroost en met elkaar meegeleefd. En ook in real life klikte het meteen, alsof we gewoon verder praatten waar onze laatste mail eindigde.

Afgelopen weekeind hebben we met z'n allen gekampeerd. Drie gezinnen, vier kinderen. Vier wereldwonderen.

Als we dat 13 jaar geleden geweten hadden, dat we nu deze foto zouden maken...

Een lelijk ding dat ik nooit weggooi

Helemaal verkleurd is ie. Lelijk ook.

Toch zal ik 'm nooit wegdoen. Hij hangt al jaren boven mijn bureau. Het zal al zo'n 25 jaar zijn.

Het is de boekenlegger die ik kreeg van mijn engelse lerares op de havo, op het CCC in Zwolle, mevrouw Spelten. Ik kreeg die boekenlegger omdat ik voor Nederlands een opstel had geschreven dat zij gelezen had. Kennelijk was het in de lerarenkamer van hand tot hand gegaan. Ze vond het zo goed dat ze me er iets voor wilde geven.

En zo herinner ik me meneer Visscher, ook van engels, (niet de kleine, maar die met baard) die me in het laatste jaar, toen ik niet wist wat ik wilde, adviseerde mijn hart te volgen en te blijven schrijven. Wat me in al mijn puberale onzekerheid een enorme huilbui op de wc opleverde.

En meester de Ruiter, in klas 3 en 6, die mijn tekening prees: dit is geen zesdeklas zonsondergang, maar een zevendeklas, en die me zonder aarzelen in de schoolkrantredactie zette. En dat ik in de kerk de tekeningen mocht maken voor de kerstliturgie. En natuurlijk mijn ouders die vertrouwen in mij hadden.

Soms vraag ik me wel eens af of ik zonder al die bevestigingen ooit in mezelf geloofd had, ook al heeft dat heel lang geduurd, voor het echt zo was. Al deze dingen hebben een kiem gelegd in mijn wens en wil om te schrijven en te tekenen. Ik weet eigenlijk wel zeker dat het anders was gegaan zonder. 

Ik hoop dat kinderen nu ook dit soort bevestigingen krijgen. Ik weet nu dat het echt ontzettend belangrijk is. Daarom bedankt, meester en juffen.