Vermoord je liefje

De afgelopen weken legde ik de laatste hand aan mijn manuscript Zwaartekracht. Ik kreeg het per post terug van een redacteur van Van Goor, vol aanwijzingen en opmerkingen, die ik verwerkt heb.

Een discussie die ik vaak heb op bijvoorbeeld verjaardagen is dat mensen zich afvragen:

Is het nog wel jouw boek, als je de wijzigingen van zo'n uitgever verwerkt, en vind je het niet vervelend dat iemand zich bemoeit met jouw verhaal? Dat wil je toch zeker niet?

Of de onderhuidse aanname dat het dan toch wel niet zo'n goed verhaal zal zijn, als er zoveel opmerkingen bij staan. (Een gevoel dat mij ook wel eens bekroop toen ik de hoeveelheid balpenblauw op de prints zag, maar dat terzijde.)

Het antwoord is: ik ben zielsgelukkig met het bestaan van redacteuren. Elk (elk!) verhaal wordt beter als het gescreend wordt door iemand die verstand heeft van taal en verhaal. Sterker nog, aan het eind van het schrijftraject verheug ik me op de bemoeienis van een redacteur. Als je zo lang met je verhaal bezig bent geweest ben je blind voor je eigen stopwoorden, woordherhalingen, inconsequenties en ja, ook fouten. 

Een redacteur is geen vijand die mijn verhaal wil afbreken, zoals sommige verjaardagsgasten denken, maar een vriend die net als ik het verhaal zo goed mogelijk wil maken. 

Naast de vele taaldingetjes (wanneer schrijf je 'zo veel' aan elkaar?) wees een redacteur mij ook ooit op dit: ik beschreef een emotionele scene op een terras, nadat de hoofdpersoon een koffie besteld had. Ik was helemaal gefocust op die emotionele scene, waardoor ik niet zag dat de hoofdpersoon een thee met de ober afrekende. Al had ik het honderd keer gelezen, ik had het niet gezien. De redacteur wel.

En in Zwaartekracht stond een kringeltje onder deze zin: Hij had mij nog niet gezien en mijn schoenen ook niet. 

Een redacteur kun je vergelijken met een geluidstechnicus, die een band helpt met de opnames van hun cd. De creatieve input komt van de muzikanten, maar als hun nummers volledig uit balans op cd of podium te horen zou zijn, zouden mensen met de handen voor hun oren wegrennen, hoe mooi de liedjes ook. Een muzikant hoeft niet per se ook verstand te hebben van de techniek van het geluid. Als je daar een professional voor inhuurt wordt je muziek er beter van.

Soms is het wel lastig. Zo stond bij een stukje in m'n verhaal ergens de opmerking 'te mooi'. En  dat was in dit geval geen compliment.  Te geforceerd, bedoelde ze. 

Dat moet ik dan wel even laten bezinken. Het is dan niet zo dat ik die opmerking móet verwerken, die vrijheid heb ik wel. Voor mij is de vraag leidend: wordt het verhaal er beter van? Niet: krijgt mijn ego hier een deukje van? 

Na een paar dagen heb ik dat liefje vermoord. 

En een paar andere omcirkelde liefjes heb ik laten leven.