dinsdag 1 april 2014

Eigenlijk zijn mijn illustraties allemaal fake

Ik kreeg mijn illustratiediploma in 1995.
Alles deden we toen analoog, zelfs letter- en lijntekenen heb ik nog als vak gehad.

Met de hand dus he? Met een trekpen (wat haatte ik dat ding) en inkt uit een potje.

We hadden op de academie een computerzolder waar een stuk of 20 van deze dingen stonden. Af en toe werkte ik erop, vol ontzag voor wat (anderen) er mee kon(den). 

Met enige regelmaat verscheen De Bom in beeld: een vastloper. Alles was je kwijt.



Nou was 'alles' relatief, want de floppydisks die we gebruikten konden niet meer dan 750 kb aan, later 1,5 mb. (Voor de mensen geboren in deze eeuw: een floppydisk is een soort platte usbstick)

Zo nu en dan printte ik een tekstje, meer was het niet.
Het was op de academie vooral een ding vooral voor grafisch ontwerpers. Maar dat niet alleen, het idee heerste ook dat werken met een computer machinaal was, zeer oncreatief en geestdodend. Trucjes waren het. Iets wat met de computer gemaakt was, kon nooit werkelijk origineel zijn.

De geur van papier, van inkt, van verf, het gekras van je penseel en potlood op papier. Dat was het echte werk.


Na de academie bleef ik op papier werken, met kroontjespen en oostindische inkt. Stapels illustraties heb ik naar het postkantoor gebracht, op hoop van zegen dat ze niet onderweg in de sloot zouden waaien of met de post kwijt zouden raken.


Op zeker moment baalde ik gigantisch van de kleine veranderingen die ik (van mezelf of de opdrachtgever) moest aanbrengen waardoor ik soms de hele tekening opnieuw moest maken. Dat moest toch eenvoudiger kunnen en vooral sneller.

Ergens in 2004/2005 besloot ik het erop te wagen. Ik had een pc, photoshop en een scanner. Ik maakte tekeningen op papier met kroontjespen en inkt, scande ze in, verving het mislukte hoofd door een goedgelukt hoofd en kon nog wat aan de compositie schuiven, en knutselde zo mijn tekeningen in elkaar. Daarna liet ik ze op hoge kwaliteit drukken en kleurde de prints in met waterverf en ecoline
zoals ik gewend was.


Zo was het nog 'echt' genoeg voor mijn gevoel en het scheelde een hoop werk.

Tot op een dag mijn vaste printmeneer een nieuwe, 'betere' printer kreeg en de lijnen van de prints niet meer zo zwart waren als eerst. Ook bij andere printshops kreeg ik het niet meer zoals ik het wou. Ik baalde als een stekker, maar ik had een deadline en het werk moest af.

Ik negeerde de nog altijd minachtende stemmen van mijn docenten in mijn hoofd: niet echt, computerwerk, nep, namaak, fake! en kleurde voor het eerst een ingescande tekening in op de computer. Ik kreeg er geen commentaar van de opdrachtgever over.




En ik raakte er volledig aan verslingerd. Wat een mogelijkheden! En omdat ik wist: als het fout gaat, is het met één CTRL-Z weer ongedaan gemaakt, durfde ik veel meer te proberen. Verschillende achtergrondkleuren, even iets lekker extreems proberen, verschillende versies maken: ik deed het allemaal en er ging een wereld voor me open. Ik kocht een drukgevoelig tekentablet, zodat je tijdens het kleuren variaties kunt aanbrengen. 

Net echt.


Toen kreeg ik de grootste klus van mijn leven: het illustreren van een praktijkboek voor logopedisten. Meer dan duizend illustraties moest ik maken en ik begon dapper met kroontjespen te tekenen. Maar het waren er zóveel en ik had er na het scannen nog zoveel werk aan, dat ik weer een besluit nam: ik maakte ook de lijntekeningen digitaal.

En dat beviel mij bovenmatig goed. Sinds dat moment heb ik geen kroontjespen meer aangeraakt. Geen inktvlekken meer op mijn vingers, geen penselen meer uitspoelen, geen papier meer kopen. Mijn werkkamer is opeens belachelijk groot nu ik alleen nog maar achter de (inmiddels) Mac zit.

Jammer? Ja, ergens wel.
Maar vooral: niet nep, niet fake en HEEL erg goed voor mijn creativiteit. Ik ben helemaal om.
Heel af en toe hoor ik dat stemmetje nog wel eens. Maar dat ben ik intussen wel gewend.



Ik heb me zelfs wel eens laten ontvallen dat ik denk dat ik geen illustrator meer zou zijn als ik alles nog met de hand zou doen.

Het gaat alleen echt niet sneller. Integendeel. Het is minstens zoveel werk. Maar dat vind ik geen probleem. 


12 opmerkingen:

  1. Knap. Hoe doe je die geschilderde achtergronden? Kun je zo precies aquarel namaken met Photoshop?

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Het zijn brushes, Rian. Die kun je heel eenvoudig zelf maken of downloaden. Het werkt als een soort stempel.
      Je scant een mooie aquarel (met de hand gemaakt :-) in, maakt er een 'brush' van en kunt 'm eindeloos in allerlei variaties gebruiken.

      Ook heb ik een hele database met zelfgemaakte achtergronden en structuren die ik te pas en te onpas gebruik en aanpas.

      Verwijderen
    2. Dus er komt toch nog wel wat handwerk bij kijken, bedenk ik me nu.

      Verwijderen
  2. Wauw, en ik maar ploeteren met mijn potloden en aquarel :-) misschien moet ik toch ook maar eens zo'n speciale tablet kopen. Bedankt voor het delen van je verhaal!
    Groetjes, Corine.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Wat laat je dat leuk zien. Ik ben van een iets jongere generatie maar mijn moeder was zo'n grafisch ontwerper met floppy-computer. Het leek wel magie, wat zij er van maakte.

    Ik ben op de academie 'opgegroeid' met een drukgevoelig tablet maar mijn hersens werken niet zo precies als die van jou, hoor. Zelfs na jaren is mijn oog-hand coördinatie niet zo goed dat ik kan pentekeningen kan doen met een tablet. Dat veranderde pas met de volgende stap in de technologie: tekenen op een beeldscherm. Nu is het voor mij ook echt.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Ohhhhh, wat knap! Ik zou het bijna allemaal gaan uitproberen. Ware dat ik daar de tijd en het geduld niet voor heb. Ik ben een schetser, werk zelden iets uit. Ben geen illustrator.
    Wel van de oude generatie. Handtekenen met potlood, houtskool, krijt en verf. Presentatietekenen met fineliner en markers. Technisch tekenen met van die ellendige Rotringpennen.
    Leuk en inspirerend om te lezen deze post!

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Ik had deze in mijn brushes nooit gevonden, inderdaad. Ik snap hem!

    BeantwoordenVerwijderen
  6. geweldig. helemaal je eigen techniek gevonden en immer herkenbare stijl. gaaf dat je ons dat laat zien!

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Het is een kunst op zich dat je zulke illustraties met een tablet kan maken (ik heb al problemen met het zetten van een digitale handtekening).
    Iedere vorm van expressie is een kunst op zich en een zegen als je het hebt.
    Ik heb nu juist de omgekeerde wens. De digitale fotografie is mijn basis en ik heb bewondering voor diegene die het analoog heeft gedaan. In de toekomst wil ik dat zeker gaan proberen. Goed nadenken voor je begint en niet achteraf achteraf constateren hoe je had moeten beginnen. Daar ligt de kracht bij de ontwerpen van jou denk ik ook: van te voren bedacht wat je moet doen om tot een goede basis te komen.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dat kan ik me voorstellen Betrik! Iets 'met de hand' doen, ambachtelijk, daar moet je van te voren een soort concentratie voor opbrengen. Uiteraard moet dat bij digitaal werken ook wel, maar er zit altijd het voorbehoud: als het mis gaat, kan het altijd opnieuw.

      Stiekem wil ik nog eens een serie linosnedes maken. Daar kun je ook geen fout bij maken, want daar helpt geen CTRL-Z tegen :-)

      Verwijderen