dinsdag 20 augustus 2013

Hoera, mijn boek is gejat!

Vroeger nam ik liedjes op van de radio op met een cassettebandje. Met de top 40 in mijn hand lette ik goed op tot de DJ uitgeleuterd was en drukte REC en PLAY tegelijk in. Aan het eind weer goed opletten. Het lukte nooit precies en de nummers begonnen met een laatste woord van de DJ of eindigden zeer abrupt. 




Mijn eerste LP kocht ik toen ik een jaar of 14 was: The Joshua Tree. Compleet in mijn nopjes was ik.

Een paar jaar geleden (ik denk 2009) kreeg ik een berichtje van iemand die mijn boek Reünie in Rome gelezen had. Op de ereader.
Ik was verbaasd, want bij mijn weten was dat boek nog niet als e-book verschenen. Toen ik ging zoeken, bleek het inderdaad te circuleren.
De uitgever wist ook van niks.
Ik ontdekte dat er scanners bestaan die in hoog tempo papieren boeken kunnen digitaliseren.

Inmiddels zijn er van bijna al mijn boeken illegale kopieën te vinden.
Op facebook stuurde iemand me een screenshot van de inhoud van een CD: 3000 boeken waarvan eentje van jou, Iris!
Ik heb 'm niet geliket.

Iemand zei: Er zijn vast schrijvers die er een lief ding voor over hebben om desnoods illegaal gedownload te worden. Kostbaar complimentje?

Nou, nee. Dat zou het in -dubieuze zin- wel zijn als iemand heel veel moeite zou hebben gedaan om speciaal mijn boek te pakken te krijgen. Maar dat is niet zo. Het is graaien wat je graaien kan.

Ook gehoord: Het is goed voor je naamsbekendheid.
Zal ik dat ook tegen de bakker zeggen, dat ie z'n brood moet laten jatten zodat hij meer klanten krijgt?

Nieuws, muziek, films, software en boeken. Er is een haast niet te bestrijden mentaliteit ontstaan dat dat allemaal gratis moet als het op internet staat.

Ik had met iemand een discussie op twitter, die zei dat alle informatie gratis moet zijn. Ook fictie. Een auteur moest maar op een andere manier zijn geld verdienen, met crowdfunding of sponsoring of zo. Elk mens heeft recht op gratis informatie. 

Dat de faciliteerders wel gewoon betaald krijgen (de internetprovider, de stroomleverancier, de computerleverancier, de ontwerper, producent, marketingfiguur, verkoper en de bezorger van de ereader) vond hij geen argument. Informatie moet gratis zijn.
Hij verwees hierbij naar de piratenpartij. 

In zekere zin vind ik daar wel wat inzitten, het moet niet zo zijn dat informatie of kennis alleen voor rijke mensen toegankelijk is. Maar wat met de mensen die die informatie verzamelen en opschrijven? Daar keihard voor aan het werk zijn?
Maar ik kreeg hem niet aan zijn verstand gepeuterd dat mijn boek net zo goed ambachtelijk werk is als een brood maken of een nieuwe uitlaat monteren.

Het kan digitaal, dus het moet gratis. 

Ik ben niet onschuldig. Als ik nu een nummer van The Joshua Tree wil horen, of van een muzikant waar ik zelf niets van bezit, zoek ik het op op youtube. Downloaden hoeft niet voor mij, als ik het online kan beluisteren. Maar betalen doe ik dus ook niet. Ik lees alleen de gratis nieuwssites. Films downloaden snap ik niet.

Ik snap ook wel dat er door internet een enorme verandering gaande is. We zullen anders om moeten gaan met vraag en aanbod, met de eenvoud waarmee films en boeken te downloaden zijn, met de mentaliteit dat het geen jatten is, 'want ik had het boek nooit gekocht, dus mist de maker geen inkomsten.' Of: 'ik leen ook boeken van vrienden, gratis, dat is toch hetzelfde?' Misschien zit er zelfs wat in, maar intussen slinkt het inkomen van een schrijver met rasse schreden. Wat te doen?

Er zijn zat initiatieven: misschien kan een Spotify voor boeken iets worden, of ebooks lenen die zich na 3 weken onleesbaar maken?  Of reclame op elke tiende pagina van een ebook zetten?

Ik heb geen pasklare oplossing. Ik weet het ook niet goed.  Maar ik volg alle ontwikkelingen met grote belangstelling. 

Kansen zijn er natuurlijk ook. Iedereen kan zijn eigen ebook maken en uitgeven. Daar schreef ik eerder al dit blog over.

6 opmerkingen:

  1. Ik snap volkomen je dillema. Met muziek en nieuws is het hetzelfde verhaal: je werkt er keihard aan, maar niemand wil er voor betalen. Toch denk ik dat deze beweging niet is tegen te gaan. Sterker nog, met de opkomst van het 3D-printen zullen nog meer producten 'gratis' worden. Ze kunnen nu zelfs al hamburgers printen! Er komt dus een dag dat we ook brood gratis kunnen printen. En met dat idee in mijn achterhoofd vind ik het eigenlijk wel mooi. Alles gratis. Alleen is het voor creatievelingen in de huidige economie zuur dat wij de eersten zijn die alles 'gratis' moeten weggeven. De gedachte dat ooit alles gratis wordt is dan een schrale troost.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Niks kan gratis zijn zijn er zal altijd een beloning tegenover moeten staan in de vorm van geld, product, dienst of arbeid.

      Als alles werkelijk gratis zou zijn vandaag dan ga je dood. Heel simpel hoe krijg jij je eten vanavond op je bord? Ik kan me voorstellen dat je je eigen eten zou kunnen verbouwen, heb je je eten dan gratis? Nee, je hebt er voor moeten werken om de sla plantjes te laten groeien.

      Wat er moet gebeuren om "piraterij" te voorkomen is naar vormen gaan die eerlijk zijn. dus geen 25 euro voor 1,5 uur muziek waarvan 50 cent bij de artiest beland of 10 euro voor een eboek waarvan de auteur 10% ontvangt.

      Auteur geeft zijn eigen boeken uit en verkoopt deze bv. voor 2,50. Klant blij, auteur blij.

      Verwijderen
  2. Feit is dat de muziek en uitgeverswereld jarenlang heeft lopen slapen. Sony (in bezit van een computerdivisie en een platenlabel) heeft de strijd verloren van Apple (wel computers, daarna iTunes). Sony had de strategie om kopiebeveiliging in te voeren. Apple had de strategie om downloaden te bevorderen maar dan goedkoop. Voila!
    Ook de elitaire boekenuitgevers leven nog in het jaar vroegah. Jij bent schrijver, dus je weet als geen ander dat de meeste uitgevers nog een papieren kopie willen van je manuscript. Email accepteren ze niet eens. Inmiddels kan iedereen zelf publiceren bij bijvoorbeeld Bol.com (een uitgever is niet nodig). Moet je alleen zelf de commerciële activiteiten doen.
    Gratis is niet het juiste model. Daar hebben de krantenuitgevers zich wereldwijd op verkeken. Eenmaal gratis, kun je er niets meer mee verdienen. Nu zitten ze te miepen dat hun industrie naar de kloten is. Ja logisch. Het gaat er niet om dat je alles gratis maakt, maar dat je meegaat in de shopperjourney van de consument: hoe wil hij je producten gebruiken; via welk kanaal, op welk moment, tegen welke prijs en met welke technologie.
    De industrie moet dus naar een ander business model (verdienmodel). Heel nodig. En schrijvers misschien ook. Muzikanten verdienen inmiddels allang niet meer voornamelijk door verkoop van muziek, maar meer door verkoop van merchandise en concerten.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. @Niels: dat heb je mooi gezegd. Inderdaad, we vallen onder de wet van de remmende voorsprong. Er zal een ander verdienmodel komen en hoe dat er ook uit komt te zien, nu is het voor ons op deze manier nadelig. Gelukkig zijn er ook kansen. Zowel muzikanten als schrijvers zijn niet meer afhankelijk van enkele monopolisten. HOewel ik soms baal van de gang van zaken, dwing ik mezelf te denken in kansen!

    @Firehors: dank voor je uitgebreide reactie! De rol van uitgevers zal enorm veranderen, zoveel is zeker. In zelf uitgeven en zelf al je promotie doen geloof ik minder, er is zoveel aanbod, een doorsnee lezer ziet door de bomen het bos niet meer. Promoten en distribueren is echt een vak apart. Maar dat is een andere discussie.
    Ben je zelf muzikant?!

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ik denk dat jij het vak van jezelf promoten al aardig onder de knie hebt. Dat distribueren is te leren, dat zijn gewoon wat stappen volgen om via de "nieuwe" distributie kanalen je product te verkopen.

      Verwijderen
  4. Dennis, dank voor je bericht. Distribueren en ook promoten is inderdaad te leren. Digitaal distribueren in elk geval, met papieren boeken is weer een ander verhaal.

    BeantwoordenVerwijderen