zondag 17 februari 2013

Languit op de bank en keihard aan het werk


Van niets leer je als schrijver meer dan van lezen.

Dus als je mij aantreft op de bank met een boek, dan ben ik gewoon keihard aan het werk.
Van elk boek leer je wel iets. Ik las Karin Slaughter: wat een rijke, beeldende stijl van schrijven heeft ze. Wat zij heel goed doet is haar figuren niet zomaar ergens neer planten, maar ze altijd iets laten dóen. De hoofdpersoon logeert een paar dagen bij haar ouders: die scene begint ermee dat ze het leertje van de kraan vervangt. Daarmee zie je die hele scene in één keer voor je, en je zet meteen ook de karakters neer.

Ik las Franca Treur: een hele fijne, kleine manier van schrijven met prachtige observaties. Er gebeurt vrijwel niets, en toch las ik het boek in 1 keer uit. Hoe ze dat voor elkaar heeft gekregen, kon ik nog geen vinger achter krijgen. Nog eens lezen dan maar :-)

Ik las Willem Jan Otten, Vonne van der Meer, Peter Buwalda, Margriet de Moor. De eerste zet met één woord een heel leven neer, de tweede schrijft alsof ik een film zie en de derde heeft ook al zo'n volle, rijke stijl (af en toe zelfs te, vond ik), Margriet schrijft verhalen als gedichten. Edward van de Vendel: ogenschijnlijk zo makkelijk, zo licht, zo beeldend. Tim Krabbé. Zo levensecht. Floortje Zwigtman.
Allemaal voorbeelden voor mij. Als ik eens vast zit, neem ik een van de schrijvers in gedachten en hun boek in handen en denk: hoe zou hij/zij mijn verhaal schrijven? En vaak vind ik dan weer de goede toon.

Jatwerk? Nee, want ik schrijf niet zoals zij schrijven, maar zoals ik denk dat zij mijn verhaal zouden schrijven, en daarmee wordt het toch weer mijn verhaal. Bovendien is het maar een aanzetje, als ik eenmaal bezig ben volg ik mijn eigen spoor weer.

Ik leer niet alleen van wat ik goed vind van andere boeken. Soms loop ik tegen dingen aan waarvan ik meteen weet: zo wil ik het niet!

Nu lees ik Mensje van Keulen: Liefde heeft geen hersens. Een goed geschreven verhaal, maar wat mij tegen de borst stuitte was de tirade van de zoon, anderhalve pagina onafgebroken, over het eten van vlees. Zonder dat dit tot op heden (ik ben op de helft van het boek) functioneel blijkt.
Mij bekroop zeer sterk het gevoel dat ik niet de zoon, maar de schrijfster hoorde en na wat gegoogle kwam ik erachter dat Mensje van Keulen inderdaad bekend staat als vegetariër  Ik wil de stem van de auteur zelf niet horen tijdens het verhaal.

En zo'n ervaring neem ik mee als ik zelf schrijf: ik moet als persoon niet zelf aanwezig zijn in mijn verhaal. Dat stoort.

Een ander voorbeeld kwam ik tegen in het boek 'Het vergeten gezicht' van Elle van Rijn. Een matig geschreven verhaal, redelijk onderhoudend maar met een zeer ongeloofwaardig plot en een wat kinderlijke stijl. Daar was allemaal nog wel door te komen, tot ik één zin las die mij meteen uit het verhaal slingerde en waarna ik er ook niet meer in terugkwam. Halverwege het verhaal koopt de hoofdpersoon nieuwe kleren vanwege een afspraak met een man. Een verkoopster vraagt: Waar bent u naar op zoek? En de hoofdpersoon denkt: gaat je geen reet aan.

Dat kwam voor mij zó uit de lucht vallen. Nergens blijkt vooraf het humeur van de hoofdpersoon of een reden voor deze gedachte en het krijgt ook geen vervolg. Ik vloog uit het verhaal en las de rest met verbazing uit.

Mijn les: een personage moet geloofwaardig reageren. Is het nodig dat hij onverwacht heftig reageert, zorg er dan voor dat dit op de een of andere manier tóch geloofwaardig wordt.
Als je wilt schrijven, is mijn advies om niet alleen goeie boeken te lezen, maar ook slechte, en te onthouden wat je stoort en ergert, en dat mee te nemen naar je eigen werk. 

Ik lees dan ook altijd met twee boeken op schoot. Een volle en een lege. En een pen:-)


Keihard aan het werk

5 opmerkingen:

  1. leuke inkijk... ik ben ook keihard aan t werk omdat ik je blog lees!

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ik vind het ook erg vervelend als je de schrijver hoort spreken in plaats van het verhaal. Dat stoorde mij enorm bij 'the Alchemist' van Paulo Coelho. Dat boek is puur geschreven om de mening van Coelho over hoe je je leven zou moeten inrichten, te ventileren. Zeer vervelend.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. This is very informative Iris, I never thought that in terms of writers they would explore the work of other writers. But it's like visual artist exploring museums and galleries.
    By the way Iris, never ever, defend what you are doing on the sofa, or on the moon or wherever you may be.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Klopt, van lezen leer je veel. Er waren tijden dat ik een boek per week las en dan allerlei genres door elkaar. Nu kom ik niet eens aan een boek per maand. Zonde eigenlijk!

    BeantwoordenVerwijderen